Paul van Capelleveen

Het verschijnsel van de private press deed zijn intrede in Nederland in 1910 met de oprichting van de bibliofiele uitgeverij De Zilverdistel. Naar voorbeeld van The Kelmscott Press en andere Engelse private presses vormde Jean-François van Royen haar later om tot een ‘eigen-pers’. De Zilverdistel is het beginpunt van een relatief klein, maar uitermate dynamisch, creatief en invloedrijk onderdeel van de Nederlandse boekcultuur.

In Het ideale boek passeert honderd jaar private press de revue. Bibliofiele series als Palladium bepaalden in het interbellum mede de boekvormgeving. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden circa duizend clandestiene uitgaven vervaardigd door zo’n negentig drukkers en uitgevers.

In de tweede helft van de vorige eeuw kwam het genre private press tot grote bloei, onder meer door de veranderingen in de grafische industrie. Leraren, kunstenaars, grafici en vele anderen begonnen uit liefhebberij met een eigen drukpers. Prachtige boeken met interessante teksten en fraaie illustraties op bijzonder papier waren het resultaat. Sinds 1975 zijn deze liefhebbers verenigd in de Stichting Drukwerk in de Marge, waarbij nu zo’n 175 actieve drukkers zijn aangesloten. De laatste jaren krijgt het lood meer en meer concurrentie van de computer en de kleurenprinter.

Behalve de recente geschiedenis van de private press komen in Het ideale boek ook de voorlopers tot in de zestiende eeuw aan bod. Daarnaast wordt de relatie met de Nederlandse literatuur beschreven en natuurlijk blijft ook de verzamelaar van de aantrekkelijke bibliofiele uitgaven niet buiten beeld.… (mere)

Het twintigste-eeuwse Franse bibliofiele boek en het kunstenaarsboek vormen wereldwijd een geliefd verzamelobject. De Franse literatuur verscheen dikwijls in speciale edities die werden vormgegeven door beroemde eigentijdse kunstenaars.

De Nederlandse ingenieur Louis Koopman (1887-1968), bracht tijdens zijn leven een grote collectie bijeen, die sinds zijn dood in 1968 door de Koninklijke Bibliotheek wordt beheerd en voortgezet.

Dit boek presenteert een keuze uit deze collectie. Het is verschenen in het Engels en het Frans.… (mere)

Een beetje droog en willekeurig, deze jubileumuitgave van het Nederlands Genootschap voor Bibliofielen. Ze is gewijd aan particuliere boekverzamelingen die ophielden met particulier te zijn - en geschonken of verkocht werden aan musea, (universiteits-)bibliotheken, of figuurlijk dan wel letterlijk versnipperd raakten op veilingen dan wel in papiermanden.
Het meest boeien doet Van Capelleveen in het viertal hoofdstukken (op een totaal van 17) wanneer hij over specifieke verzamelaars schrijft: Hendrik Riedel, verzamelaars van Couperus-werken, verzamelaars van Reve-werken, een verzamelaar van Russische literatuur (Cees Willemsen). Het zijn telkens kleine anekdoten, wonderlijke geschiedenissen waarin zowel de manie/passie van de verzamelaar, de schoonheid/uniciteit van de boeken als de (relatieve) waarde van de verzameling even alle aandacht krijgt.

Ook enkele opvallende (want bij het grote publiek bekende) particuliere verzamelingen die amper een vermelding waard blijken: Büch, Komrij, Polak, ... Ook weinig tot geen voorbeelden uit de wereldliteratuur - geen Borges, geen 'De verloren bibliotheek' van Walter Mehring.… (mere)